“er was een tijd dat boeken zo kostbaar waren dat we ze met eerbied behandelden, dat we ze aan onze kinderen beloofden, aan onze geliefden schonken..”
‘Waar schrijvers en lezers uit alle mediterrane landen komen, zonder onderscheid naar taal of godsdienst.’ Want een lezend mens telt voor twee – dat is het opschrift van de boekhandel van Algiers ‘Les Vraies Richesses’. Een benaming die refereert naar een verhaal van Jean Giono (‘de ware rijkdom is de aarde, de zon, de rivieren en de literatuur’).
Op het hoogtepunt – in 1945 – slagen Charlot en zijn team er in om twaalf tot vijftien boeken per maand uit te geven én een meteen gerenommeerd tijdschrift als Les Arches. Editions Charlots wordt een levende legende in Parijs.
‘Sinds de jaren 90 is het geen boekhandel meer maar gewoon een filiaal van de nationale bibliotheek van Algiers. Toch blijven we Les Vraies Richesses zeggen, zoals we de straat nog heel lang rue Charras bleven noemen in plaats van rue Hamani. Wij zijn de bewoners van deze straat en ons geheugen is de som van al onze verhalen.
Opstand
Het onafhankelijkheidsstreven neemt na de oorlog almaar toe. Algerijnen die aan de zijde van de Fransen vochten: hén werd zoveel beloofd. ‘Op de dag van de overwinning zal het vaderland niet vergeten hoeveel het verschuldigd is aan zijn Noord-Afrikaanse kinderen.’
Na de bevrijding komt het tijdens een aanvankelijk vrolijke manifestatie toch tot geweld. Spandoeken met ‘Algerije onafhankelijk, we willen dezelfde rechten als de Fransen, onze politiek gevangenen moeten vrijgelaten worden’ … universele eisen die met kogels beantwoord worden. Een bloedbad.
Het is vooravond van de opstand, jaren later.
‘U zult door de straten omhoog lopen, de gaten in de muren strelen die zijn veroorzaakt door de kogels waarmee vakbondsleiders, kunstenaars, militairen, leraren, onbekenden en kinderen zijn afgemaakt. Al eeuwenlang komt de zon op boven de terrassen van Algiers, en al eeuwenlang plegen wij moorden op diezelfde terrassen.
(…) Vergeet dat deze wegen gedrenkt zijn in rood, dat dat rood nooit is weggewassen en dat onze voetstappen er iedere dag iets verder in wegzakken.’
Schrijven in stemmen
Nu blijft het een weliswaar favoriet jaszakboekje, in een gebonden hardcoverversie en dat is op zich een absolute meerwaarde. Het doet de auteur alle eer aan. En ja, het is een sieraad op elke boekenplank.Blij dat ik dit gelezen heb. En dát, dat is zowat het mooiste compliment.
Hardback | Nederlands | Vertaalde literaire roman, novelle |