De geschiedenis zal ons veroordelen.
(…) Maar hoe zit het dan met God? Ik hapte naar adem. Weet je als mensen het over God hebben … Ik denk, ik weet niet zeker of ze altijd… ik bedoel, God is niet iets waarvan je kunt bewijzen of het wel of niet bestaat. Maar zoals ik het bekijk, hebben we geen groter wonder nodig dan de evolutie.’
Verwilderd van Richard Powers is een onwaarschijnlijk euh ‘intellectueel’ boek. Een vader die zijn hoogbegaafde en autistische zoon van negen opvoedt. Dat is al ‘intellectueel’ genoeg. De conversaties tussen die twee zijn adembenemend. De vader is een wetenschapper en hij strooit zijn kennis uit – zonder dat dit storend wordt. Integendeel, het maakt het boek leerrijk en tegelijk avontuurlijk. Het wonder van de natuur, het heelal, de wereld.
‘De astronomie en de kindertijd hebben veel gemeen.Elk van beide is een reis over enorme afstanden. Elk van beide is een zoektocht naar onbevattelijke feiten. Elk van beide brengt de wildste theorieën voort en geeft mogelijkheden de kans om zich onbelemmerd te vermenigvuldigen. Elk van beide krijgt om de zoveel weken wel een nederlaag te verduren. Elk van beide wordt door de tijd voor raadsels gesteld. Elk van beide staat eeuwig en altijd aan het begin.’
Maar kinderen moeten kunnen functioneren in een mensensamenleving. In de klassieke geneeskunde weten ze blijkbaar geen raad met Robin: hij wordt telkens anders gediagnosticeerd. Asperger? ADHD? Spectrumstoornis? Dwangstoornis OCD?
Na een gewelddadige woedeuitbarsting op school, laat zijn vader hem bij een bevriend wetenschapper deelnemen aan een experimentele neurofeedbacktherapie: een niet farmacologische vorm van therapie om emoties te leren beheersen. Ik bespaar u de technische uitleg, maar let wel, het is boeiend!
Dat verandert veel. Hoe dat afloopt, lees je verder in het boek.
Help! Ik ga dood!
‘Hoe ziet de oceaan eruit, pap?‘ Hoe zag de oceaan eruit? Ik kon het hem niet vertellen. De zee was te groot en mijn emmer zo klein. Er er zat nog een gat in ook. Ik legde mijn hand op zijn kuit. Het leek me het beste antwoord dat ik te bieden had.
De wereld is een experiment in het creëren van waarachtigheid, waarvan het enige bewijs overtuiging is. Vanuit dat besef wil Robin net zoals zijn moeder strijd voeren voor bedreigde diersoorten en vindt zijn eigenste slogan: Help! Ik ga dood!
Hij begrijpt niets van de rust overal. Protesteert er verder niemand tegen iets? Is iedereen hier tevreden met de dingen zoals ze zijn? ‘Hij wilde theater en confrontaties en gefundeerde oproepen tot gerechtigheid van betrokken burgers. In plaats daarvan kreeg hij Amerika’, schrijft Powers.
Energie
Ik hou van gras. Het groeit niet van boven maar van onderen aan. Als de topjes ervanaf worden gegeten, gaat de plant niet dood. Hij gaat er alleen maar sneller door groeien. Echt geniaal!!! (een notitie van Robin)
Niets kan worden beschadigd of vernietigd, beweerde Einstein. Hij had het dan over materie en energie. En hoe die steeds van vorm veranderen.
De mama is gestorven in een verkeersongeluk toen Robin 7 was. ‘En mama wàs toch energie!’, zegt de jongen. Ja, als mam iets was, dan was ze wel energie. ‘Zie je’, zegt de jongen, ‘en nu is ze van vorm veranderd. Volgens mij is ze een salamander of zo.’ Hoe kom je dáár nou bij? ‘Logisch. Omdat ze snel is en van water houdt. En omdat ze helemaal haar eigen soort is, zoals jij altijd zegt.’ (Amfibisch, klein en krachtig, denkt de vader. Hij had haar ooit nietig maar planeetgelijkt genoemd, – wat hij gepikt had uit een sonnet van Neruda) ‘Er is een salamander’, zei de jongen, ‘die wel vijftig jaar wordt. Wist je dat?’
Hij klonk wanhopig.
Dat soort conversaties. Moet ik meer zeggen?
Verwilderd is een hartekreet. Een boek om te koesteren.
En om het gewoon eenvoudig te zeggen: ik vind het een geweldig boek!
Paperback / softback | Nederlands | Vertaalde literaire roman, novelle |
