Gesprek met de Voetbalgeschiedenis. Dat is de naam van de rubriek die hier sinds 1 mei 2024 werd geopend. Of het nu gaat om Vlaamse, Belgische, Europese of ‘wereldse’ momenten…als ze het vertellen waard zijn, worden ze op het platform ‘Voetbal.Café’ gebracht en verschijnen ze vroeg of laat in boekvorm onder het label ‘Voetbalmuseum’. Of in gesproken versie in de podcastserie: ‘Gesprek met de Voetbalgeschiedenis vanuit het Voetbal.Cafe’.
Andrés Iniesta heeft zijn afscheid aangekondigd. Op zijn veertigste stopt hij met voetballen, nadat hij zijn laatste twintig wedstrijden voor Emirates speelde, een club uit Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten. Een portret in twee delen.
Andrés Iniesta in cijfers, indrukwekkende cijfers: 35 trofeeën tijdens zijn professionele loopbaan. Met Spanje, FC Barcelona en Vissel Kobe. Met die laatste club kampioen van Japan – J-League – in 2023, bekerwinnaar – Emperor’s Cup – in 2019 en Super Cup in 2020. Met Barça: negen keer La Liga tussen 2005 en 2018; zes keer de Copa del Rey en vijf keer de Super Copa. Vier maal de beste in de Champions League (2006, 2009, 2011, 2015), drie keer de FIFA Club World Cup en twee keer de Europese Super Cup. Met La Roja: wereldkampioen in 2010, Europees Kampioen in 2008 en 2012. Tussen 2009 en 2017 negen opeenvolgende keren verkozen in het FIFA-Team van het Jaar. Ronduit indrukwekkende cijfers. Enige smet op het blazoen: nooit een Ballon d’Or gewonnen, al had hij die minstens één keer verdiend. Dat heeft natuurlijk alles te maken met ‘scorebordjournalistiek’: de stemmen gingen steevast naar Lionel Messi of Cristiano Ronaldo. En nooit naar Andrés Iniesta. Men zag ze niet: zijn intuïtieve intelligentie. De indrukwekkende intuïtieve intelligentie van Iniesta.
Diep ongelukkig bij het einde van de kindertijd in La Masia
Andrès Iniesta is van het jaar 1984 en van de dag 11 mei. De enige bekende inwoner van Fuentealbilla, een veredeld gehucht van een dikke duizend inwoners. Vanuit de diepe binnenlanden van Spanje, niet eens zo ver van Madrid, trok hij toch naar Barcelona. Naar La Masia, het befaamde jeugdopleidingscentrum van Barça. Ver weg van zijn familie, net twaalf geworden. Het deed hem pijn. Hij weende bij elk vertrek en beschrijft in een beklemmende scene in zijn biografie ‘The Artist. Being Iniesta’ hoe zowel zijn ouders als hijzelf zich diep ongelukkig voelden bij het eerste afscheid in Barcelona: ‘Mijn kindertijd eindigde die avond abrupt.’ Hij verborg zichzelf voor de anderen en sprak amper. Het enige teken van persoonlijke beleving was een poster op zijn kamer van…de speler Pep Guardiola.
De beste voetballer die Pep Guardiola ooit had gezien…op zijn vijftiende
In 1999 keken de koppen in zijn richting nadat hij in de prestigieuze Nike Cup tot speler van het toernooi werd uitgeroepen. Het toeval stak een handje toe want Guardiola overhandigde de prijs. Mét gesigneerde foto van zichzelf én een boodschap: ‘Voor de beste voetballer die ik ooit heb gezien.’
Tegen de negentienjarige Xavi, op dat moment doorgebroken in Barça A, sprak hij: ‘Jij zult mij ooit uit het elftal spelen, maar hij zal ons beiden doen vergeten.’
El Anti-Galactico, The Party King, Nurejev…
Een decennium later vormden zij de ‘magische triangle’ van het internationale voetbal. Guardiola langs de lijn, Xavi en Iniesta als Tiqui Taca Twins op het middenveld.
In 2005 was het vijf jaar geleden, het laatste landskampioenschap. Pas toen coach Frank Rijkaard voluit in hem geloofde, 37 selecties in 38 wedstrijden, bleek Barça er rijp genoeg voor. Tijdens de Champions Leaguefinale tegen Arsenal in 2006 veranderde hij het spelbeeld na zijn invalbeurt bij 0-1. Vanaf dan begon zijn team te voetballen en won met 2-1. Hoewel hij er zelf niet aan deelnam, werd hij toch slachtoffer van de superstarcultus in 2007 en 2008 en degeneratie van het tweede Dream Team rond Ronaldinho. Real Madrid dacht hem met een slimmigheidje in te lijven maar hij toonde in de slechte tijden zijn trouw aan Barça. Het bestuur schonk hem een contract tot 2015. Dat dankte hij aan zijn veelzijdige spel. Iniesta bezit het métier van drie middenveldstijlen. Hij kan uit de voeten als controlerende man, als schaduwspeler zonder vliegende tackles. Hij zwerft graag uit over de linkerflank. Rijkaard noemde hem zijn ‘valse buitenspeler’. Hij voelde zich het best in de door Guardiola ontworpen twee-eenheid met Xavi, centraal op het middenveld. Men roemt hem wel eens als de man die ‘eb en vloed’ souffleert. Hij bepaalde opkomst en terugtocht van de golven. Door zijn opofferingsgezindheid – het deerde hem niet waar de trainer hem posteerde – en zijn sobere levenshouding werd hij het voorwerp van bedenkers van bijnamen: El Cerebro (‘het brein’) en El Anti-Galactico (een sneer richting Real en zijn Galactico’s), of in de ironische zin: The Party King. En zijn ‘Magere Heinprofiel’ was goed voor El Caballero Palido. Hier associeerde men zijn bleke gelaatskleur met zijn hoofse optreden: de bleke ridder. De ernstigste krant van Spanje, El Pais, liet alle remmen los in het huldebetoon: Nurejev.
Hij spande zich volledig in voor het elftal, zij het met techniek, inzicht en positie. Hij meed doelbewust de belangstelling: geen discotheken, geen media. Op persontmoetingen was hij volkomen zijn stille en gereserveerde zelf. Hij charmeerde uiteindelijk door zijn…gebrek aan charme. Zo werd hij zelfs het thema van de muziek van de band Estopa, die Catalaanse rumba mengt met rock en flamenco. De zanger en de gitarist nodigden hem uit als ritmesectie bij een televisiespot en fabriceerden een gig ter ondersteuning van zijn kandidatuur bij de verkiezing van ‘beste speler ter wereld’.
Illusionist van het circulatiespel
Trainer Luis Enrique gaf hem in 2014 de aanvoerdersband – in opvolging van Xavi – en plots was de ooit zo bescheiden Iniesta de leider van het elftal. Zijn introverte spel werd nog completer. Hij hecht het elftal aan elkaar op een wijze die niet in het oog springt. Hij componeert de muziek naar de triomf van het tempo: sneller, trager, rust. En omgekeerd. Circulatiespel in alle richtingen. De show wordt sober geregisseerd door El Illusionist. Niets is wat het lijkt en toch: het is echt: ‘treble’ in 2015 en ‘dubbel’ in 2016, dankzij de complete voetballer. Hij kan aanvallen, verdedigen, creëren en scoren. Bijzonder mooi scoren, overigens. Zoals in Madrid tegen Real (0-4) op 21 november 2015: één-tweetje met Messi en vanop de rand van het strafschopgebied snoeihard onder de lat. Hij beheerst het hele palet. Maar het vooral: het zien van de ruimte die er niet is.
Alex Ferguson had het destijds bij het rechte eind: ‘Iniesta laat zijn team draaien. Ik bewonder de wijze waarop hij zijn passen verstuurt.’ Intuïtief. Intelligent. Iniesta.
Een nooit helende depressie en herinnering aan zijn overleden vriend-rivaal…
En ondanks zijn ogenschijnlijke nuchterheid ging hij bijna ten onder aan de roem. Hij sprak pas vele jaren later openlijk over hoe de depressie hem te pakken kreeg tijdens de succesjaren 2008-2011 onder Pep Guardiola. Hij volgde psychotherapie en bekende dat deze wonde nooit helemaal geheeld geraakte. Na zijn winnende doelpunt in de finale van de World Cup 2010 tegen Nederland voerde hij een opmerkelijke beweging uit. Hij trok zijn blauwe Spaanse trui uit en toonde het met de hand geschreven opschrift op zijn witte t-shirt aan de camera’s: Dani Jarque siempre cos nosotros. Een herinnering aan de aan een hartaanval overleden aanvoerder van Barça’s rivaal Espanyol Dani Jarque. Ook die gebeurtenis speelde hem levenslang parten.
Het dagelijkse ‘lijden’ tartte de sobere smaakmaker van de periode 2004-2018 en mogelijk zelfs de compleetste speler aller tijden. Niemand die het wist. De beste middenvelder ooit, al zal hij het vanuit zijn natuurlijke bescheidenheid nooit beamen. Being Iniesta. Andrés Iniesta.
111 legendarische voetbalhelden sinds 1920 | Raf Willems
Paperback / softback | Nederlands | Sport en spel algemeen
111 LEGENDARISCHE VOETBALHELDEN SINDS 1920Honderd voetballers. Tien keepers. Eén uitzonderlijk fenomeen (Diego Maradona). Wie zijn die honderd beste spelers uit de geschiedenis van het wereldvoetbal. Die tien keepers? Dat uitzonderlijke fenomeen? [lees verder...]
Verkrijgbaar bij de auteur