Paul van de Water is verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij specialiseert zich in de collaboratie in de Nederlanden. In het bijzonder overzichtelijke boek ‘Foute vrouwen. Handlangsters van de nazi’s in Nederland en Vlaanderen’ portretteert hij 51 vrouwen die op de een of andere manier de Duitse bezetting hielpen.
Merkwaardige profielen
De auteur maakt onderscheid tussen secretaresses, verraadsters, dubbelspionnen, Jodenverraadsters, verpleegsters, kampbewaaksters en verschillende boegbeelden. Het levert bijzonder veel interessante verhalen op. De Den Haagse Hilda Bongertman werd als jongedame lid van het fascistische NSB en schreef een nationaalsocialistisch jeugdboek. Ze koesterde, niet echt een verrassing, bijzonder antisemitische sentimenten. De ironie van het lot wil dat ze vele jaren na de oorlog op het einde van haar leven verzorging nodig had. Haar Joodse buurvrouw gaf haar die.
De Amsterdamse Ans van Dijk was een Joodse vrouw die zich nooit als Jood registreerde. Ze verfde haar haren blond en ging met een identiteitsbewijs door het leven als ‘Alfonsia Maria’. Ze hielp vele Joden aan onderduikadressen en valse bewijzen. Maar in 1943 werd ze door de Amsterdamse politieman en Jodenvervolger Pieter Schaap voor de keuze gesteld: als V-frau (vertrouwenspersoon) werken of eindigen in een concentratiekamp. Ze koos voor het eerste en verklikte meer dan honderd mensen. Zelfs haar eigen broer en zijn gezin werden slachtoffer van haar verraad. Niet alleen angst bleek haar grote drijfveer, want ze ontving ook grof geld voor de verklikkingen. Het Nederlandse gerecht veroordeelde haar tot de dood en in 1948 werd ze geëxecuteerd.
Het zijn slechts twee profielen van een bijzonder opmerkelijke verzameling. Het boek is door zijn academische toon en nauwgezetheid een ‘must have’ voor iedereen die interesse heeft in de Tweede Wereldoorlog in onze regio. Het is rijk geïllustreerd en bevat een duidelijk bronnenregister. Per hoofdstukje leidt een QR-code naar filmpjes die extra duiding geven.
Paperback / softback | Nederlands | Oorlog en vrede |
