Broeders en bisschoppen met vuile manieren

Het verleden is een schatkamer aan verhalen. Maar je moet die goed kunnen brengen. Want dat verleden heeft wel eens de ellendige gewoonte opgesloten te zitten in stoffige en droge archieven. Wie die kunst verstaat is Jan Pauwels. Met nu al een tweede boek over de fratsen en strapatsen van de Vlaamse kerk in de 17de eeuw.

Gemengd klooster

Denk vooral niet aan een geeuw. Neen. Wacht. Het eerste boek van Jan Pauwels was Gekroonde hoofden over de … euhm gebeurtenissen in en rond het Dendermondse klooster Maria Troon. Het was een gemengd klooster. Verder moet ik u daar geen tekening bij maken. Pauwels vertelde dat verhaal, dat in de archieven zit, vanuit een bijzonder perspectief: anti-chronologisch. Zo bleef de spanning erin.

De auteur deed meer dan het relaas geven van het klooster. Hij betrok er de clash bij tussen verschillende strekkingen in de Vlaamse kerk van die tijd. Ook de charlantans die er ronddwaalden kregen een plaats. Zo werd het een tijdsdocument; en bovendien heel levendig geschreven. Pauwels hield zich aan de feiten, maar verzon er de inkleding bij, waardoor figuranten uit archieven echte personages werden.

Onhandelbare bisschop

Datzelfde procedé heeft hij nu gebruikt voor zijn tweede roman Zwarte kappen. Waarschijnlijk heeft hij bij zijn opzoekingswerk in de archieven zodanig veel materiaal gevonden dat er genoeg was voor meer dan één boek. Fijn. Ook dit is een heerlijke historische roman.

In Zwarte Kappen lopen twee verhalen doorheen. De Gentse bisschop Triest heeft de handen vol met de nieuwe Brugse bisschop Servaas De Quinckere. Ze kennen elkaar goed. Triest was eerst bisschop van Brugge en De Quinckere zijn medewerker. Maar de nieuwe Brugse monseigneur is een ongeleid projectiel, een intrigant, een populist en een valse vrome. Een heerlijke cocktail, zeker aangelengd met de godsdienstoorlog die half zijn bisdom in de ban houdt.

Mevrouw van de bisschop

Als toppunt van schande brengt hij zijn huishoudster mee naar officiële gelegenheden en eist voor haar een plaats als zijn vrouw. Of hij zendt haar als zijn afgevaardigde. Zowel De Quinckere als zijn huishoudster zijn gewone volksmensen, niet van adel of de beter klasse en ook dat maakt de problemen enkel erger. Het gevolg is veel diplomatiek geschipper en minder diplomatieke optredens. En daaruit blijkt dat meneer en mevrouw de bisschop wel wat geheimen hebben.

Tot in Rome toe wordt er gevraagd om in te grijpen. Maar de Borgia’s die er de dienst uitmaken blijken toch niet zo wakker te liggen van de aanhouderij van een bisschop. Al zijn de brieven wel bewaard.

De eer van de kerk

Het is in deze tijd misschien wat confronterend om te zien hoe de kerk ook toen heel bezorgd was over haar imago. De reflex om, wat er ook gebeurt, eerst te kiezen voor de kerk en haar imago heeft in onze tijd wel wat brokken gemaakt in persoonlijke levens. Toen bleek het niet anders.

Bisschop Triest en zijn rechterhand Cornelis Ooms proberen op te treden tegen de bisschop. Laverend tussen wat kan, wat ze willen en wat ze moeten. Triest was een adellijke bisschop met sympathie voor de theoloog en Ieperse bisschop Jansenius. Ook dat komt in het boek voor. Wie een beetje de geschiedenis kent, weet dat Antonius Triest daar later voor in de problemen zou komen. Hij werd vanuit Rome geschorst omdat hij het werk van Jansenius niet wou veroordelen. Dat zit allemaal onuitgesproken mee in het verhaal verwerkt.

Broeders met vuile manieren

Parallel loopt het verhaal van de broeders Alexianen van Gent, wier zwarte kappen de naam geven aan het boek. De overste van de Alexianen houdt zich niet echt strikt aan de regels van zijn congregatie, om niet te zeggen totaal niet.

Die congregatie is er om het vuile werk te doen in de stad: het begraven van de doden, pestslachtoffers en het verzorgen van zieken en krankzinnigen. Voor dat werk worden ze vergoed. De overste in Gent gaat zich evenwel te buiten aan financiële en seksuele uitspattingen. Hij is gekend in alle herbergen en bordelen in Gent.

Omdat het een orde is, waar vooral mannen uit de lagere, analfabete, regionen van de bevolking intreden én het vuile werk doen, opereren ze onder de radar. Een broeder Alexiaan die ’s nachts op stap is, is normaal. Je mijdt die, je weet nooit van welk werk hij terug komt. Doden zijn er altijd en pestdoden moesten begraven worden, ook ’s nachts.

Zwangere weduwe

Maar toch eist ook het gedrag van broeder Michiel de aandacht van de bisschop op. Aanklachten van de familie van een weduwe die door de broeder bezwangerd is, doen natuurlijk geen goed aan de reputatie van de Alexianen. En zo komt er een onderzoek, waarvan ook nu weer de archieven bewaard zijn.

De kerk in Vlaanderen in de zeventiende eeuw blijkt een rommeltje. Pauwels beschrijft Zwarte Kappen zelf enerzijds als een schelmenverhaal, anderzijds als een spionage-intrige en nog weer elders als een politieroman. Met heerlijke personages maakt hij oude archieven tot een levendig verhaal.

Het is vurig te hopen dat Pauwels nog enige jaren in kerkelijke archieven kan snuisteren. Wie weet welke schatten komen er zo nog boven.

Zwarte kappen | Jan Pauwels

Paperback / softback | Nederlands | Literaire roman, novelle

In Zwarte kappen trekken Antoon Triest, bisschop van Gent, en Cornelis Ooms, z n rechterhand, opnieuw ten str ijde tegen de zedenverwildering in de Zuidel ijke Nederlanden. Zij onderzoeken twee merkwaardige zaken die zich afspelen tussen 1627 en 1640. Als overste [lees verder...]

In stock

Meer berichtjes van Pieter Bauwens

Lot en liefde in tijden van oorlog

Recensie Pieter Bauwens - 23/01/2023
Vijftien miljoen soldaten en burgers verloren het leven in de Eerste Wereldoorlog. Maar Luckas Vander Taelen heeft er zijn leven aan te danken. Aan de oorlog en het toeval. Hij schreef er een boek over.
Achille
De Eerste Wereld Oorlog blijft beroeren. En honderd jaar na het einde van die [lees verder]

Koop nu rechtstreeks bij Barbara Pas en Lode Vereeck: Bodemloos - Barbara Pas en Lode Vereeck

Koop boek bij de auteur
Op boekencafe kan je nu rechtstreeks bij Barbara Pas en Lode Vereeck het nieuwste boek kopen: Bodemloos - Barbara Pas en Lode Vereeck . Solidariteit is een mooie deugd en een morele plicht. Andersom is het crimineel om misbruik te maken van andermans goedheid. Dit boek hoort dan ook thuis in het misdaadgenre. [lees verder]

Belgisch geld stroomt altijd in dezelfde richting

Recensie Pieter Bauwens - 03/04/2021
Vlaanderen draagt elk jaar 6% van het Bruto Binnenlands product af aan Wallonië. Al jaren. Al leeft in Wallonië de mythe dat het ooit anders was. Tijd voor een ontmythologisering. Er is geen bewijs voor die geldstroom van Wallonië naar Vlaanderen. Integendeel.
De Franstalige mythe
Aan [lees verder]

Er moet meer midden zijn

Recensie Pieter Bauwens - 02/02/2021
We beleven politiek woelige tijden. Dat heeft vele oorzaken, Maar er zijn ook remedies. Rik Torfs en Pieter Marechal hebben er een boek over geschreven. De oplossing ligt in het midden.
Spits en scherp
Over morgen: Mijmeringen voor wie niet van gisteren is. Spits is professor Torfs altijd [lees verder]

Broeders en bisschoppen met vuile manieren

Recensie Pieter Bauwens - 25/10/2020
Het verleden is een schatkamer aan verhalen. Maar je moet die goed kunnen brengen. Want dat verleden heeft wel eens de ellendige gewoonte opgesloten te zitten in stoffige en droge archieven. Wie die kunst verstaat is Jan Pauwels. Met nu al een tweede boek over de fratsen en strapatsen van de Vlaamse [lees verder]

Rik Torfs vindt de kerk fantastisch

Recensie Pieter Bauwens - 10/10/2020
De titel van dit boek doet even opkijken. De kerk is fantastisch. Dan zie je de auteur, Rik Torfs. Zou die dat menen? Is het een grap, een onliner, iets om de aandacht te trekken? Dat laatste is het zeker, maar de inhoud is géén grap. Torfs weet zijn kritiek op de rooms-katholieke kerk van vandaag [lees verder]

Kerkopstand in Sint-Gillis

Recensie Pieter Bauwens - 21/04/2019
Eind jaren 60, na het Tweede Vaticaanse Concilie, ging de Kerk in Europa door zwaar weer. Er zijn boeken vol geschreven over die periode en de zoektocht naar de oorzaken. Volgens de ene ging Vaticanum II te ver, volgens de andere werd het niet consequent toegepast maar teruggedraaid door de Paus, nog [lees verder]

Paus Franciscus, de linkse dictator

Recensie Pieter Bauwens - 16/03/2019
Is paus Franciscus die vriendelijke lachende paus die genadeloos wordt tegengewerkt door de curie, die vecht voor haar privileges? Of is Paus Franciscus een genadeloze manipulator die medewerkers tegen elkaar opzet en zijn visie wil doorduwen?
Framing en karaktermoord
De pers loopt makkelijk [lees verder]

Joden van Antwerpen

Recensie Pieter Bauwens - 10/11/2018
Een filosemiet, dat ben ik. Al jaren. Ik koester een diepe bewondering voor de Joodse cultuur, of culturen moet ik zeggen, want er zijn verschillende manieren om Jood te zijn. In het boek De Joden van Antwerpen van Ludo Abicht, herkende ik diezelfde fascinatie en ook affectie, maar niet zonder kritische [lees verder]

Guldensporenslag en identiteit

Recensie Pieter Bauwens - 11/07/2018
In 2002 schreef Karim Van Overmeire een goed boek over de Guldensporenslag, De Guldensporenslag; Het verhaal van een onmogelijke gebeurtenis. Dat boek was toen een welkome aanvulling bij de boeken die verschenen over die veldslag die toen bijna 700 jaar geleden was. Het was eens een boek dat geschreven [lees verder]

Poetin en Assad hebben zijn leven gered

Recensie Pieter Bauwens - 25/11/2017
In 2010 komt de Vlaamse pater Daniël Maes (we interviewden hem eerder hier op Doorbraak) aan in Syrië om er te helpen bij de heropbouw van het eeuwenoude klooster van Mar Yacub bij Qara, vlak bij de grens met Libanon. Pater Daniël besluit om voor ‘het thuisfront’ een dagboek bij te houden, [lees verder]

Uw score voor het merk België

Recensie Pieter Bauwens - 15/10/2017
Welke score op een schaal van nul tot tien zou u aan België geven? Welke argumenten hebt u voor die score? Dat zijn -vereenvoudigd- de vragen van een kwalitatief onderzoek op grote schaal van het bureau WHY5Research van Jan Callebaut. De vragen werden gesteld aan een representatieve staal Belgen en [lees verder]

0
    0
    Jouw winkelmand
    Jouw winkelmand is leeg
      Bereken verzending
      Bon toepassen

      Bedankt!

      Je link is opgenomen. Hartelijk dank. We bekijken en plaatsen die zo snel mogelijk. Klik ‘Nog een link ingeven’ om een nieuwe link in te geven of klik op Terug om terug te gaan naar de vorige pagina.