Balthasar Boma is de enige ondernemer die alle Vlamingen kennen, maar eigenlijk zou dat Ignace Van Doorselaere moeten zijn. Je krijgt er twee voor de prijs van één. Deze braderie weegt twee boeken over ondernemen: De Essentie van Ignace Van Doorselaere en het engelstalige Woke Inc. van Vivek Ramaswamy. Beiden zijn ondernemers met een lang parcours, en allebei tegengif voor de televisiekarikatuur van een Vlaamse ondernemer.
De Essentie schenkt op elk van de 236 bladzijden verstandige, opbouwende, nuttige woorden om een goede, redelijke, succesvolle ondernemer te zijn. Woke Inc. is een stouter boek en foetert tegen de pseudo-politieke rol die de bovenlaag door Environment, Social, Governance (ESG) aan de ondernemers opdringt. Bedrijfsleiders zijn geen politici en politici mogen niks doorschuiven naar niet-democratisch gekozen activisten.
Potloden
Ignace Van Doorselaere pent al jarenlang met potlood indrukken, emoties, paragrafen, filmtips, uitspraken en discussiekernen neer. Potloden zijn zijn ding: ‘de traagheid waarmee de tekst verschijnt, duwt hem dieper onder de huid’. Je kan er niet mee op los ‘deleten‘.
Van Doorselaere was enig kind van een van die tienduizenden Vlaamse gezinnen waar de verbondenheid met de kassa de lijm is, voor hem de kassa van de slagerij van vader. Dan toch een vleugje Boma… Winnen met vlees in Wondelgem was belangrijker dan genieten en Ignace was voorbestemd om de beste slager van het dorp te zijn, maar hij koos uiteindelijk een andere weg.
Van Doorselaere weet wat vlees en lijfelijkheid is, net zoals ex-CEO van Van de Velde, en waarom vrouwen leuke bh’s kopen. Niet om hun partner te behagen of te prikkelen, wel voor meer zelfvertrouwen. ‘Het boek is een klein beetje geschreven voor dezelfde reden waarom een mooie vrouw lingerie draagt. Voor zichzelf.’
Van Doorselaere zocht vanaf zijn twintigste verjaardag naar de Heilige Graal en hij wil nu op zijn 63e – na veertig jaar veldwerk – de essentie van het ondernemen doorgeven aan de huidige en toekomstige generaties. ‘Had ik op twintig de essentie beter begrepen, zou ik dan anders gevochten, gedacht, gekozen hebben? Ongetwijfeld.’ Het boek legt de kiezelstenen in een woud van hoop, vrees, tranen en lol.
Veldwerk
Veldwerk is puur Van Doorselaere: ‘alleen op het veld zie je de realiteit zoals zij is. In een vergaderzaal zit je hoog en droog, ver van de pijn en de passie waar het gebeurt’. Bekijk dus, raadt hij aan, geen powerpoint van de customer care officer, maar kom uit je hoekkantoor en schuif als baas of kandidaat-baas aan, voor zover dat nog kan.
Daar hoor en ruik je het genoegen en het ongenoegen van de klanten. ‘Het is de klant, niet de aandeelhouder, die het bedrijf financiert… De waarheid is die van de laatste domino. De kwaliteit van de implementatie. Dat is wat de markt ziet, wat de vloer meemaakt, wat de cijfers bevestigen. De rest is managementpraat.’
Environment, Social, Governance
Het modieuze ESG, duikt op in een vermomming: ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’. Van Doorselaere’s oordeel is helder: ‘Waarom geldt de notie “maatschappelijk verantwoord” alleen voor ondernemingen en niet voor andere activiteiten? Waarom wordt alleen het bedrijfsleven een slecht geweten geschopt? Er is blijkbaar geen behoefte aan maatschappelijk verantwoorde ziekenhuizen, vakbonden, scholen, universiteiten, sportverenigingen, muziekgroepen of ngo’s’.
Ignace Van Doorselaere komt graag uit zijn kot, werd voor de managementbelangen een publieke intellectueel en debatteerde in 2019 met Raoul Hedebouw van PTB-PVDA over de ontslagpremie van de toenmalige CEO van Bpost. Hedebouw provoceerde met de vraag: ‘Zou u kunnen rondkomen met 1500 euro netto per maand?’.
Wat doe je dan? Wegkruipen of antwoorden? Van Doorselaere antwoordde: ‘Ik heb het vijf jaar gedaan’. De reacties die daarop volgden in de sociale media waren bespottend. ‘Men gelooft niet dat een CEO die tienduizenden euro per maand verdient, zou kunnen leven met een peulschil waar sommige medewerkers bij Bpost het blijkbaar mee moeten doen’, schrijft Van Doorselaere.
Veel Vlaamse kleine en grote ondernemers zijn opgestaan uit de onderste klasse om een bedrijf op te zetten of verder uit te bouwen. Dynastieën vind je hier amper. Van Doorselaere behoort bij die volkse hogere officieren van het bedrijfsleven van Vlaanderen. En zij zijn knapper dan 95% van deze generatie van Vlaamse politici.
Bureaucratie
In de Westerse samenleving boeken de bureaucraten terrein en dat vindt Van Doorselaere jammer. Maar het zijn niet alleen de bureaucraten. Ook de landsleiders stapelen de missers op: ‘Laat er geen twijfel over bestaan dat de rijkste Belg met minder kan en moet doen… Deze rijkste Belg is de overheid, met een jaarlijks inkomen van boven de tweehonderd miljard euro. Ondanks dat gigantische inkomen is die rijkste Belg er niet in geslaagd over generaties heen een eigen vermogen op te bouwen. Hij heeft alleen maar een groeiende schuld’.
Wie wil Van Doorselaere in de directiekamer? Kijk niet naar het curriculum, want het belangrijkste staat er niet op. Het is geen toeval dat hij graag zonen en dochters van zelfstandigen en landbouwers kiest als werknemer. Mensen die van kindsbeen af het belang van werken meemaakten en normaal vinden: ‘Ik zet in op het DNA van hun ecosysteem en heb het zelden mis wat dat betreft’.
Leuk zijn bladzijden 235 en 236, waar de schrijver verwijst naar een aantal boeken en de films. Buiten zijn vorige drie boeken verschijnen onder meer De Eeuwige Bron, Animal Farm, Onze verslaggever in de leegte en de films The Two Popes en A Star is Born.
Woke Inc.
Woke Inc. is een impulsaankoop op Piccadilly, Londen, bij Hatchards, de Hofleverancier. De etalage is zwart met een foto van de Queen. Het boek stond bij de keuzes van de verkopers. Voor de Sunday Times is het een boek van het jaar. De thesis van de Amerikaanse hightech-ondernemer Vivak Ramaswamy is: het woke kaptitalisme misleidt de burgers.
Hij stichtte interessante bedrijven, onder meer Roivant Sciences, een zoeker en ontwikkelaar van avant garde geneesmiddelen en leidde de grootste beursgang van een biotech-huis in 2015. Ramaswamy zetelt in de bestuursraad van de Philanthropy Roundtable en de Foundation for Research on Equal Opportunity. Zakelijk en maatschappelijk een man met het recht van spreken.
Het boek is snoeihard voor de collaboratie van de social justice warriors (onderdeel van de woke club) en de grote ondernemingen. Multinationals vermomd als filantropen leerden de modieuze progressieve woorden en doen lamme gestes om hun macht en wangedrag te verhullen.
De intimiteit van de grootondernemingen en de woke activisten verziekt de democratie. De activisten manoeuvreren om de onverkozen zakenbonzen het werk te laten doen van politici. Dat vergiftigt voor de burgers de democratie. Ondernemers zijn geen parlementairen of staatslui met een politieke verantwoordelijkheid, gerechtvaardigd door verkiezingen.
