Lang geleden ontmoette ik Herman Van Rompuy voor het eerst, in de tuin van zijn huis in Sint-Genesius-Rode. Het was zijn broer Eric die me er heen had gelokt, toen ik die met een cameraploeg volgde in een reportage voor het legendarische programma ‘Strip-Tease’ van de RTBF. Het was de eerste, en bijlange na niet de enige keer, dat ik mijn mening over een politicus moest herzien nadat ik die ontmoet had.
Abortus
Die Herman Van Rompuy bleek allerminst te beantwoorden aan het beeld dat ik van hem had. De man die met zijn broer begon te spreken, leek weinig op de stuurse CVP-partijvoorzitter die Van Rompuy in die periode was. Bovendien begon hij in de duidelijke aanwezigheid van een niet bepaald verborgen camera te spreken over de abortuskwestie, die toen op haar hoogtepunt was.
‘Er belde me zonet weer een begijntje’ zei hij met een monkellachje tegen zijn broer, die in al zijn rebelsheid geamuseerd luisterde naar de openhartigheid van zijn grote broer. Die leek in dit heikel maatschappelijk debat niet een bepaald een reactionair standpunt te huldigen. Ik leerde op die namiddag in de tuin van Herman Van Rompuy dat het geen zin heeft om politici op te sluiten in categorieën van links naar rechts, of van conservatief naar progressief, maar dat het de moeite loont om het mediatiek imago te laten voor wat het is en zelf zonder vooroordelen op zoek te gaan naar wie de mens is achter de politicus.
Stille fan
Ik vertelde het niet meteen aan mijn vrienden, maar sinds die dag was ik een stille fan van Herman Van Rompuy. Ik schreef hem op een dag zelfs een open brief in een voorname Vlaamse krant, om hem te vragen terug te keren als premier, toen ons land bezig was het wereldrecord-zonder-regering te breken. Ik vroeg hem in dat schrijven of hij niet een come-back wou maken in de Belgische politiek omdat ik het gevoel had dat hij niet echt gelukkig was met zijn nieuwe job, het Europees presidentschap. Ik had hem op een foto van een topontmoeting met onder meer Barack Obama gezien en ik vond dat hij er een beetje alleen en verloren bijliep, terwijl politici die ik veel minder hoog inschatte zoals de Italiaanse clown Berlusconi alles deden om zo dicht mogelijk tegen de Amerikaanse president aan te schuren.
Ik ben er zeker van dat Herman Van Rompuy van dergelijke momenten hield en houdt, alone with himself in a crowd, en die koestert om ideeën te laten groeien die nadien de basis zouden worden van zijn korte overpeinzingen of haiku’s.
Onderschat en overschat
In ‘Mijmeringen. Dagboeknotities en haiku’s 2004-2021‘ laat Van Rompuy ons proeven van zijn rijke pensées. Ze bieden voor de aandachtige lezer een inkijk in zijn ziel en in wat hem echt bezighoudt. Zoals hier: ‘ Vrijheid is zich niet meer hoeven in te zetten voor oninteressante zaken, spreken om te behagen of me telkens af te vragen wat anderen ervan denken. Vroeger moest ik dat doen om me politiek staande te houden.’ Dat schreef hij al in 2005.
Het zegt veel over zijn levensfilosofie, die allerminst past bij een streber of een opportunist, maar eerder bij een filosoof waarvan men haast zou denken dat hij per ongeluk in de politiek is versukkeld. En die niet aarzelt om zichzelf te relativeren, zoals bij deze, die hij schreef bij zijn tweede mandaat als Europees president : ‘De zoete wraak op al degenen die mij onderschat hebben – tot mijn eigen verrassing! Ik herinner me dat ik soms zelf zeg dat ik vaak overschat werd. Het hangt van het moment af’
God of Camus
Het boek is geen page-turner. Maar eerder een werk om geregeld ter hand te nemen en op een willekeurige pagina open te slaan. Bijna elk van zijn korte teksten, soms niet meer dan één zin, nodigt uit tot reflexie. Want het gaat niet alleen over politiek, maar over de grote vragen des levens, zoals zijn bedenkingen bij de Franse filosoof Albert Camus, zijn ‘grote trooster in mijn jonge jaren, voor ik God tegenkwam’. Maar zijn contact met het goddelijke dat hij niet als een gevoel maar als een ervaring omschrijft, belet hem niet toe te geven dat het lijden hem het meest aan God doet twijfelen.
Naast zijn eigen mijmeringen biedt Van Rompuy in dit werk ook veel citaten van en referenties naar auteurs, filosofen en theologen aan. Het levert een boek op om niet in zijn bibliotheek te vergeten, maar op zijn nachtkastje te leggen en regelmatig open te slaan om met mondjesmaat te degusteren en nadien te reflecteren.
Mijmeringen is verkrijgbaar in onze online boekhandel.
Hoe je Babylon zegt | Safiya Sinclair - € 12.99
