Adem – Filiep Bataillie – Een ode aan de zorg en een menselijk ‘coronadocument’ van de bovenste plank

Deze week overhandigde Filiep Bataillie, hoofdarts van het Algemeen Ziekenhuis in Herentals, het eerste exemplaar van zijn boek ‘Adem’ aan provinciegouverneur Cathy Berx. Bij het inleidende gesprek gaven ook Stefaan Salens, directeur Wit-Geel Kruis provincie Antwerpen en Bart Michiels, schepen van de stad Herentals hun visie op ‘Adem’. Dichter bij de essentie komt een titel van een boek zelden.

‘Wij wisten van niks toen de wereld ontplofte. Wij zaten in Cailhavel, een dorpje in de Languedoc. Negenenveertig inwoners, enkele boerderijen, veel wijngaarden.’

Zo opent Filiep Bataillie, hoofdarts van het Algemeen Ziekenhuis Herentals, zijn ‘Adem’.

Het verhaal begint aan de voet van de Pyreneeën, waar enkele vrienden zich afzonderen in een vakantiehuis en zich losmaken van de rest van de wereld. Ondertussen trekt een pandemie door die wereld, die beleefd wordt als een oorlogssituatie. De auteur wordt meegesleurd in een ware rollercoaster.

Een verhaal over paniek, vriendschap, emotie en optimisme. Zuurstof is een essentieel element en een bouwsteen van die emotie.

Een verhaal over Quibis de hond en over Unique, het veulen, het mooiste veulen ter wereld. Althans in de ogen van Filiep, op het ogenblik dat hij trachtte terug de 150 meter te overbruggen tussen zijn huis en de weide met zijn lievelingspaarden. Als ‘patiënt’, hij had er de ‘hulp van een stoel’ voor nodig.

Een verhaal over liefde in tijden van Corona tussen zijn vrouw Maryse en hem en zijn kinderen. Twijfel bij het leven en de dood.

De confrontatie met de dood, op de COVID-19 afdeling van Herentals, waar ze met zijn zessen op de geïmproviseerde ‘intensieve’ lagen te wachten op hun lot. De vijf compagnons de route van Filiep haalden het niet.

Een verhaal over bidden en spirituele ervaringen in alle eenzaamheid, maar ook over donkere humor om de hoge nood toch een beetje leefbaar te houden.

Een verhaal over de evenementenorganisator Filiep die erin slaagde op enkele dagen tijd achthonderd schorten te laten stikken door bevriende kledingmakers, naaister en vrijwilligers.

Een sobere en beklijvende tekening van een tijdperk dat de moderne mensheid niet eerder heeft gekend.

Later, over twintig jaar, zal dit boek – en de daarbij horende theatermonoloog waarmee Filiep meer dan 2500 mensen bereikte – worden beschouwd als een unieke en indrukwekkende schets van een bevoorrechte getuige. Iemand die er beroepshalve van dag één mee geconfronteerd werd en ook het persoonlijk aan den lijve ervoer.

Adem is het juiste woord gebleken voor dit boek. Het is tegelijk adembenemend in zijn eenvoud en het geeft mensen zuurstof om verder te leven.  Zuurstof voor de zorg ook, de mensen die ons hebben gered en meer verdienen dan een applaus of – hoe ontroerend ook – You’ll Never Walk Alone.

Uiteindelijk beschrijft Adem het epische gevecht van een topdokter met het vreselijke virus. Niet alleen in zijn ziekenhuis, waar hij dag en nacht in de weer is om zoveel mogelijk mensen ‘adem’ te bieden, maar ook op persoonlijk vlak. Zelden zijn de eerste maanden van de lockdown zo treffend én aangrijpend beschreven. Dit is een menselijk document van de bovenste plank.

Filiep Bataillie brengt hiermee een ode aan de helden van de verpleegkunde.

ADEM – Filiep Bataillie – 162 pag. – Willems Uitgevers – 20 euro